====== Toplama ======
{{anchor:addition}}
===== Toplama İşleminin Özellikleri =====
==== Toplama işleminin değişme özelliği ====
[[tr:math:algebra:number:integers|Tam sayılarla]] toplama işlemi yaparken toplanan sayıların yerleri değiştirildiğinde toplam değişmez. [[tr:math:algebra:number:integers|Tam sayılarda]] toplama işleminin bu özelliğine **değişme özelliği** denir.
Başka bir deyişle, herhangi bir ''a'' ve ''b'' sayıları için,
$$ a + b = b + a $$
==== Toplama işleminin birleşme özelliği ====
Üç veya daha fazla [[tr:math:algebra:number:integers|tam sayı]] ile toplama işlemi yaparken öncelikle hangi sayı çiftinin toplandığının işlem sonucuna bir etkisi yoktur. [[tr:math:algebra:number:integers|Tam sayılarda]] toplama işleminin bu özelliğine birleşme özelliği denir.
Eğer a, b, c bir [[tr:math:algebra:number:integers|tam sayı]] ise;
$$ (a+b) + c = a + (b+c) $$
==== Toplama işleminin etkisiz (birim) elemanı ====
İlgili işlemin sonucunu değiştirmeyen sayıya **etkisiz eleman** denir.
Toplama işleminde bir sayıyı [[tr:math:algebra:number:zero|sıfır]] ile topladığımızda sonuç toplanan sayı olur. Bu yüzden toplama işleminin etkisiz (birim) elemanı [[tr:math:algebra:number:zero|sıfırdır]].
$$ 5 + 0 = 5 $$
$$ 0 + (−98) = −98 $$
==== Toplama işleminin ters elemanı ====
Bir [[tr:math:algebra:number:integers|tam sayı]] ile toplamı [[tr:math:algebra:number:zero|sıfıra]] eşit olan sayıya o [[tr:math:algebra:number:integers|tam sayının]] toplama işlemine göre tersi denir. Yani toplamları 0 olan iki sayı toplama işlemine göre birbirinin tersidir.
\begin{align}
0\text{’ın toplamaya göre tersi }\to 0\text{’dır.} \\
98\text{’in toplamaya göre tersi} \to −98\text{’dir.} \\
−32\text{’nin toplamaya göre tersi} \to +32\text{’dir.} \\
\end{align}
====== Çıkarma ======
{{anchor:subtraction}}
Çıkarma, toplama işleminin tersidir.
===== Çıkarma İşleminin Özellikleri =====
Çıkarma işleminin değişme özelliği yoktur.
====== Çarpma ======
{{anchor:multiplication}}
===== Çarpma İşleminin Özellikleri =====
==== Çarpma işleminin değişme özelliği ====
Çarpma işleminde çarpanların yerleri değiştirildiğinde sonuç değişmez. Bu özelliğe çarpma işleminin **değişme özelliği** denir.
Başka bir deyişle, herhangi bir ''a'' ve ''b'' sayıları için,
$$ a \cdot b = b \cdot a $$
==== Çarpma işleminin birleşme özelliği ====
Üç veya daha fazla [[tr:math:algebra:number:integers|tam sayı]] ile çarpma işlemi yaparken öncelikle hangi sayı çiftinin çarpıldığının işlem sonucuna bir etkisi yoktur. [[tr:math:algebra:number:integers|Tam sayılarda]] çarpma işleminin bu özelliğine birleşme özelliği denir.
Eğer a, b, c bir [[tr:math:algebra:number:integers|tam sayı]] ise;
$$ (a \cdot b) \cdot c = a \cdot (b \cdot c) $$
==== Çarpma işleminin etkisiz (birim) elemanı ====
Çarpma işleminde bir sayıyı 1 ile çarptığımızda sonuç çarpılan sayı olur. Bu yüzden çarpma işleminin etkisiz (birim) elemanı 1'dir.
$$ 5 \cdot 1 = 5 $$
$$ 1 \cdot (−98) = −98 $$
==== Çarpma işleminin yutan elemanı ====
Hangi sayı ile işleme girerse kendisini sonuç olarak veren sayıya **yutan eleman** denir.
Çarpma işleminde bir sayının [[tr:math:algebra:number:zero|sıfır]] ile çarpımı [[tr:math:algebra:number:zero|sıfıra]] eşittir. Bu yüzden çarpma işleminin yutan elemanı [[tr:math:algebra:number:zero|0]]’dır.
==== Çarpma işleminin toplama ve çıkarma üzerine dağılma özelliği ====
> Çarpma işlemi toplama ve çıkarma üzerine dağılma özelliğine sahiptir.
Örnek olarak aşağıda $ -5 . (100 + 2) $ işlemi dağılma özelliği ile çözülmüştür.
\begin{align}
−5 . ( 100 + 2 ) \\
= (−5 . 100) + (−5 . 2) \\
= (−500) + (−10) \\
= −510 \\
\end{align}
====== Bölme ======
{{anchor:division}}
Bölme, çarpma işleminin tersidir.
===== Bölme İşleminin Özellikleri =====
Bölme işleminin değişme özelliği yoktur.
[[tr:math:algebra:operation|UCH Viki]]'den alıntılanmıştır.
https://wiki.ulascemh.com/doku.php?id=tr:math:algebra:operation